Ελληνικά δάση [Abies]

Κοινό όνομα:
Ελληνικά δάση ελάτης ([Abies])
Κωδικός ενδιαιτήματος:
G3.181
Περιγραφή:

Ενδημικά δάση του [Abies cephalonica] ή ανάμεικτα δάση του [Abies cephalonica] και [Abies borisii-regis], στην Πελοπόννησο, στην Κεφαλονιά, στον Παρνασσό, στη νότια Πίνδο, βόρεια του Παναιτωλικού όρου, του Τυμφρηστού, των Βαρδουσίων, της Οίτης, του Καλλίδρομου και της Όθρυος, σαφώς εκτός των ορίων της περιοχής των οξυών [ειδών του Fagus].

Κατακόρυφη Διανομή

Κυμαίνονται από 400 έως 1800 μέτρα και ενίοτε έως τα 200 ή περισσότερο με optimum εξάπλωσης είναι στα 800 και 1200 μέτρα (Panetsos 1985)

Βιοποικιλότητα

Πολύ Υψηλή

Οικονομικού ενδιαφέροντος φυτά και ζώα.

Η υβριδογενής ελάτη καθώς και τα είδη: Abies cephalonica, Fraxinus ornus, Pinus halepensis, Pinus nigra, Quercus frainetto, Quercus ilex, Quercus pubescens, έχουν πολύ ανθεκτικό ξύλο και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ευρέως σε διάφορες κατασκευές.

Δυνητικής εμπορικής αξίας φυτά και ζώα.

Τα κουκουνάρια απο την ελάτη εκκρίνουν ρητίνη που χρησιμοποείται στην ιατρική για την αντιμετώπιση πολλών παθήσεων.Επίσης φαρμακευτικό φυτό αποτελεί ο ίταμος Taxus baccata με πολλές θεραπευτικές ιδιότητες. Επίσης και το αγριογιδο Rupicapra rupicapra, που ζεί σε αυτά τα δάση, αποτελεί οικονομικού ενδιαφέροντος κτηνοτροφικό ζώο.Στα δάση αυτά αναπτύσσεται το μανιτάρι Agaricus silvaticus που είναι εμπορικής αξίας και τέλος μπορεί να εκμεταλευθεί το ξύλο της αγριοτριανταφυλλίας Rosa canina που είναι μεγάλης αξίας.

Αλληλεξάρτηση των διαφόρων ειδών.

Η ελάτη σχηματίζει μικτές συστάδες μαζί με άλλα ψυχρόβια κωνοφόρα και πλατύφυλλα είδη στα βόρεια σύνορά μας που είναι και τα νοτιότερα της εξάπλωσής της στη Βαλκανική χερσόνησο. Δάση ακόμη σχηματίζει στην Κεντρική Ευρώπη και αλλού.

Μυθοπλασία φυτών και ζώων

Η ελάτη στην αρχαιότητα ήταν αφιερωμένη στον θεό των βοσκών «Πάνα», που ερωτεύτηκε τη νύμφη Πίτυ, η οποία ήταν αρεστή και στο Βοριά. Ο Βορίας εξοργισμένος για την προτίμηση τηε στον Πάνο, την έριξε στο γκρεμό οπού τη βρήκε ο Πάνας ξεψυχισμένη και τη μεταμόρφωσε σε ελάτη. Από τότε, η νύμφη κλαίει κάθε φορά που φυσά ο Βοριάς και τα δάκρυα της γίνονται σταγόνες ρητίνης που στάζουν από τα κλαδιά της κάθε φθινόπωρο (Αραμπατζης, 1998, Μπάουμαν 1984). Ο Θεοφράστος στο έργο του «Πέρι Φυτών Ιστορία», ονομάζει ως αρσενική ελάτη την Κεφαλληνιακή «Ελάτη δ’ έστιν η μέν άρρην, η δε θήλεια, διαφοράν δ’ έχουσι τοις φύλλοις.Οξύτερα γάρ και κεντητικώτερα του άρρενος και επεστραμμένα μάλλον, δ’ ό και ουλότερον τη όψει φαίνεται το δενδρον όλον»

Οικολογική κατάσταση ως αποτέλεσμα ανθρωπογενών διαταραχών

Τα δάση της ελάτης έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη καταπίεση, λόγω της κακομεταχείρισης εκ μέρους του ανθρώπου, από τις εκχερσώσεις, τις λαθροϋλοτομίες, τις πυρκαγιές και την υπερβόσκηση (Ντάφης 1988)

Παραγωγική ικανότητα.

Ο κορμός της ελάτης μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε αρκετές δραστηριότητες όπως στην επιπλοποιία, στην οικοδομική ξυλομάζας και σε αρκετές περιοχές χρησιμοποιείται ως και χριστουγεννιάτικο δέντρο. Η παραγωγική ξύλου από τα δάση ελάτης κατατάσσεται δεύτερη στα κωνοφόρα και η ξυλεία της χρησιμοποιείται κυρίως για τεχνικό ξύλο, (85.000 m³/χρόνο). Η μέση ετήσια παραγωγή ξυλου υβριδογενούς ελάτης ανέρχεται στα 6,5 m³ ανα εκτάριο.

Η εκπαιδευτική αξία

Τα δάση ελάτης είναι τα ωραίοτερα της χώρας μας. Η εκπαιδευτική αξία των δασών αυτών είναι μέτρια, άλλα προσφέρονται για περιπάτους και ημερήσιες εκδρομές.ιδανίκα για την δημιουργία κηπευτού δάσους.

Ερευνητική αξία

Πολλές ερευνητικές εργασίες έχουν γίνει όσο αφορά την μεταπυριτική διαχείριση της ελάτης, όπως και για τις ασθένειες της.

Δυνητική οικονομική εκμετάλλευση.

Η ρητίνη του δένδρου έχει φαρμακευτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται στην πρακτική ιατρική. Το μέλι ελάτης αποτελεί σημαντική πηγή εισοδήματος για τον Έλληνα μελισσοκόμο, αφού συμβάλει κατά 5%-10% στην συνολική ετήσια παραγωγή του μελιού στην Ελλάδα, οπου και μπορεί να αυξηθεί. Το μέλι ελάτης είναι από τις κατηγορίες ελληνικού μελιού με ιδιαίτερα καλή γεύση και χαρακτηριστική εμφάνιση, παράμετροι που το κάνουν να ξεχωρίζει. Επίσης και το αγριογιδο Rupicapra rupicapra, που ζεί σε αυτά τα δάση, μπορεί να αποτελέσει οικονομική εκμετάλλευση. Φαρμακευτικό φυτό αποτελεί ο ίταμος Taxus baccata με πολλές θεραπευτικές ιδιότητες. Στα δάση αυτά αναπτύσσεται το μανιτάρι Agaricus silvaticus που είναι εμπορικής αξίας και τέλος μπορεί να εκμεταλευθεί το ξύλο της αγριοτριανταφυλλίας Rosa canina που είναι μεγάλης αξίας.

Επιστημονικά ονόματα σημαντικότερων ειδών Σχόλια για τα αντίστοιχα είδη
Agaricus silvaticus Schaeff., 1833
Amanita caesaria Scopoli, 1772
Macrolepiota prominens (Sacc.) M.M. Moser, 1967
Asparagus acutifolius Linnaeus, 1753
Phillyrea latifolia Linnaeus, 1753
Cyclamen hederifolium Aiton, 1789
Pyrus amygdaliformis Vill., 1807
Prunus cocomilia Ten., 1811
Ruscus aculeatus Linnaeus, 1753
Fraxinus ornus Linnaeus, 1753
Arbutus andrachne Linnaeus, 1753
Arbutus unedo Linnaeus, 1753
Luzula nodulosa E.Mey., 1849
Juniperus drupacea Labill., 1791
Quercus ilex Linnaeus, 1753
Quercus coccifera Linnaeus, 1753
Juniperus oxycedrus Linnaeus, 1753
Crataegus heldreichii Boiss., 1856
Juniperus oxycedrus oxycedrus Linnaeus, 1753
Adonis cyllenea Boiss., Heldr. & Orph., 1856
Cotinus coggygria Scop., 1772
Cercis siliquastrum Linnaeus, 1753
Erica arborea Linnaeus, 1753
Cistus salvifolius Linnaeus, 1753
Crataegus pycnoloba Boiss. & Heldr., 1856
Brachypodium pinnatum (Linnaeus, 1753) Beauv., 1812
Teucrium flavum Linnaeus, 1753
Hypericum empetrifolium Willd., 1802
Medicago minima (Linnaeus, 1753) Bartal., 1776
Medicago lupulina Linnaeus, 1753
Viola oligyrtia Tiniakou, 1991
Scutellaria rupestris ssp. cephalonica (Bornm.) Greuter & Burdet, 1984
Origanum x lirium Heldr. ex Halácsy, 1899
Fritillaria euboeica Rix, 1975
Paeonia parnassica Tzanoud., 1977
Campanula garganica ssp. cephallenica (Feer) Hayek, 1930
Biebersteinia orphanidis Boiss., 1854
Abies borisii-regis Mattf., 1925
Abies cephalonica Loudon, 1838
Sanguisorba minor ssp. muricata Briq., 1913
Thlaspi perfoliatum Linnaeus, 1753
Calamintha grandiflora (Linnaeus, 1753) Moench, 1794
Cephalanthera damasonium (Mill.) Druce, 1906
Lamium bifidum Cirillo, 1788
Mycelis muralis (Linnaeus, 1753) Dumort., 1827
Clinopodium vulgare Linnaeus, 1753
Poa nemoralis Linnaeus, 1753
Stipa bromoides (Linnaeus, 1753) Dorfler, 1897
Melittis melissophyllum Linnaeus, 1753
Rosa canina Linnaeus, 1753
Crataegus monogyna Jacq., 1775
Luzula forsteri (Sm.) DC., 1806
Helleborus odorus cyclophyllus (Braun, 1861) Strid, 2002
Viola alba ssp. dehnhardtii (Ten.) W.Becker, 1902
Brachypodium retusum (Pers.) Beauv., 1812
Rubia peregrina Linnaeus, 1753
Carex flacca Schreb., 1771
Spartium junceum Linnaeus, 1753
Scilla nivalis Boiss., 1844
Silene sedoides Poir., 1789
Pinus halepensis Miller, 1768
Cerastium brachypetalum Pers., 1805
Thalictrum minus ssp. olympicum Boiss. & Heldr, 1854
Scilla bifolia Linnaeus, 1753
Geum urbanum Linnaeus, 1753
Astragalus depressus Linnaeus, 1756
Verbascum graecum Pall. ex M.Bieb., 1808
Sedum urvillei DC., 1828
Euphorbia myrsinites Linnaeus, 1753
Berberis cretica Linnaeus, 1753
Silene conica Linnaeus, 1753
Daphne oleoides Schreber, 1766
Festuca jeanpertii (St.-Yves) Markgr., 1932
Lamium garganicum ssp. striatum (Sm.) Hayek, 1929
Saxifraga chrysospleniifolia Boiss, 1843
Scabiosa webbiana D.Don, 1823
Acinos alpinus (Linnaeus, 1753) Moench, 1794
Myosotis sylvatica Ehrh. ex Hoffmann, 1791
Campanula spatulata Sibth. & Sm., 1806
Pinus nigra J.F.Arnold, 1785
Chamaecytisus hirsutus (Linnaeus, 1753) Link, 1831
Cynosurus echinatus Linnaeus, 1753
Galium aparine Linnaeus, 1753
Arrhenatherum elatius (Linnaeus, 1753) Beauv. ex J.& K. Presl, 1819
Dactylis glomerata Linnaeus, 1753
Galium rotundifolium Linnaeus, 1753
Lapsana communis Linnaeus, 1753
Sanicula europaea Linnaeus, 1753
Pteridium aquilinum (Linnaeus, 1753) Kuhn, 1879
Teucrium chamaedrys Linnaeus, 1753
Cistus incanus creticus (Linnaeus, 1753) Heywood, 1968
Quercus frainetto Ten., 1813
Thymus longicaulis C.Presl, 1826
Anthyllis vulneraria Linnaeus, 1753
Dianthus pinifolius Sm., 1809
Hedera helix Linnaeus, 1753
Geranium robertianum Linnaeus, 1753
Geranium lucidum Linnaeus, 1753
Melica uniflora Retz., 1781
Lilium chalcedonicum Linnaeus, 1753
Ribes uva-crispa Linnaeus, 1753
Corydalis solida (L.) Clairv., 1811
Galanthus nivalis ssp. reginae-olgae (Orph.) Gottl.-Tann., 1904
Polygonatum multiflorum (L.) All., 1785
Veronica hederifolia L.
Ostrya carpinifolia Scop., 1772
Brachypodium sylvaticum (Hudson, 1762) Beauv., 1812
Lonicera etrusca Santi, 1795
Taxus baccata Linnaeus, 1753
Platanus orientalis Linnaeus, 1753
Helleborus cyclophyllus Boiss., 1867
Doronicum orientale Hoffmann, 1808
Carex distachya Desf., 1799
Quercus pubescens Willd., 1805
Symphytum bulbosum K.F.Schimp., 1825
Potentilla micrantha Ramond ex DC., 1805
Aremonia agrimonoides (Linnaeus, 1753) DC., 1825
Cephalanthera rubra (Linnaeus, 1753) Richard, 1817
Phlomis samia Linnaeus, 1753
Anemone blanda Schott & Kotschy, 1854
Veronica chamaedrys Linnaeus, 1753
Helictotrichon convolutum heldreichii (Parl.) C.Gervais, 1973
Crepis fraasii Sch.Bip., 1842
Rupicapra rupicapra (Linnaeus, 1758)
Τοποθεσίες στις οποίες ο συγκεκριμένος τύπος βιοτόπου έχει καταγραφεί
Κωδικός περιοχής σύμφωνα με EUNIS Πηγή πληροφορίας Ελληνικός κωδικός Natura 2000 Όνομα περιοχής
A00010054 GR2420002 ΟΡΟΣ ΔΙΡΦΥΣ: ΔΑΣΟΣ ΣΤΕΝΗΣ - ΔΕΛΦΙ
A00010055 GR2320005 ΟΡΗ ΜΑΡΜΠΑΣ ΚΑΙ ΚΛΩΚΟΣ, ΦΑΡΑΓΓΙ ΣΕΛΙΝΟΥΝΤΑ
A00060049 GR2530005 ΟΡΗ ΓΕΡΑΝΕΙΑ
A00060092 GR2520006 ΟΡΟΣ ΠΑΡΝΩΝΑΣ (ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΑΛΕΒΗΣ)
A00010062 GR2540001 ΟΡΗ ΓΙΔΟΒΟΥΝΙ, ΧΙΟΝΟΒΟΥΝΙ, ΓΑΪΔΟΥΡΟΒΟΥΝΙ, ΚΟΡΑΚΙΑ, ΚΑΛΟΓΕΡΟΒΟΥΝΙ, ΚΟΥΛΟΧΕΡΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ
A00010052 GR2450005 ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ - ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ - ΔΑΣΟΣ ΤΙΘΟΡΕΑΣ
A00030004 GR2430001 Όρος Βελούχι (Τυμφρηστός)
A00060076 GR2320007 ΟΡΟΣ ΠΑΝΑΧΑΪΚΟ
A00010223 GR2550006 ΟΡΟΣ ΤΑYΓΕΤΟΣ
A00020015 GR2440004 ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ ΟΙΤΗΣ
A00030037 GR2320002 ΟΡΟΣ ΧΕΛΜΟΣ ΚΑΙ ΥΔΑΤΑ ΣΤΥΓΟΣ
A00010218 GR2420003 ΟΡΟΣ ΚΑΝΔΗΛΙ - ΚΟΙΛΑΔΑ ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ - ΔΕΛΤΑ ΚΗΡΕΑ
A00060080 GR2520001 ΟΡΟΣ ΜΑΙΝΑΛΟ
A00020040 GR2220002 ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ ΑΙΝΟΥ
A00040051 GR2530004 ΟΡΟΣ ΟΛΙΓΥΡΤΟΣ
GR2320003 GR2320003 Φαράγγι Βουραϊκού
GR2520005 GR2520005 Μονή Ελώνης και χαράδρα Λεωνιδίου
GR2450001 GR2450001 Βαρδούσια όρη
GR2450002 GR2450002 ΟΡΟΣ ΓΚΙΩΝΑ
GR2440006 GR2440006 ΟΡΟΣ ΚΑΛΛΙΔΡΟΜΟ
GR2320008 GR2320008 Όρος Ερύμανθος
GR2320004 GR2320004 Αισθητικό δάσος Καλαβρύτων
GR3000001 GR3000001 Όρος Πάρνηθα και Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας
GR2530001 GR2530001 Κορυφές όρους Κυλλήνη (Ζήρεια) και χαράδρα Φλαμπουρίτσα
GR2310011 GR2310011 Ακαρνανικά όρη και ορος Τσέρεκας