Δάση του [Abies borisii-regis]

Κοινό όνομα:
Δάση της ελάτης ([Abies borisii-regis])
Κωδικός ενδιαιτήματος:
G3.171
Περιγραφή:

Δάση που κυριαρχούνται από την ελάτη [Abies borisii-regis], στις νότιες δειναρικές Άλπεις, στη βόρεια και κεντρική Πίνδο, στη νότια Ροδόπη της Βουλγαρίας και της Ελλάδας, στη Slavanka και στη Belaciza (Βουλγαρία), κοντά στα δάση οξυάς ([Fagus]) και οξυάς – ελάτης ([Abies]) των ενώσεων Fagion hellenicum ή Fagion moesiacum.

Κατακόρυφη Διανομή

Κυμαίνεται από 400 έως 1800 μέτρα και ενίοτε έως τα 200 ή περισσότερο με optimum εξάπλωσης είναι στα 800 και 1200 μέτρα (Panetsos 1985)

Βιοποικιλότητα

Υψηλή

Οικονομικού ενδιαφέροντος φυτά και ζώα.

Η υβριδογενής ελάτη καθώς και τα είδη: Abies cephalonica, Fraxinus ornus, Quercus frainetto, Quercus petraea, Quercus pubescens, έχουν πολύ ανθεκτικό ξύλο και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ευρέως σε οικοδομικές και ναυπηγικές κατασκευές.

Δυνητικής εμπορικής αξίας φυτά και ζώα.

Τα κουκουνάρια απο την ελάτη εκκρίνουν ρητίνη που χρησιμοποείται στην ιατρική για την αντιμετώπιση πολλών παθήσεων. Επίσης και το αγριογιδο Rupicapra rupicapra, που ζεί σε αυτά τα δάση, αποτελεί οικονομικού ενδιαφέροντος κτηνοτροφικό ζώο.

Αλληλεξάρτηση των διαφόρων ειδών.

Η υβριδογενής ελάτη σχηματίζει μικτές συστάδες μαζί με άλλα ψυχρόβια κωνοφόρα και πλατύφυλλα είδη στα βόρεια σύνορά μας που είναι και τα νοτιότερα της εξάπλωσής της στη Βαλκανική χερσόνησο. Δάση ακόμη σχηματίζει στην Κεντρική Ευρώπη και αλλού.

Μυθοπλασία φυτών και ζώων

Η ελάτη στην αρχαιότητα ήταν αφιερωμένη στον θεό των βοσκών «Πάνα», που ερωτεύτηκε τη νύμφη Πίτυ, η οποία ήταν αρεστή και στο Βοριά. Ο Βορίας εξοργισμένος για την προτίμηση τηε στον Πάνο, την έριξε στο γκρεμό οπού τη βρήκε ο Πάνας ξεψυχισμένη και τη μεταμόρφωσε σε ελάτη. Από τότε, η νύμφη κλαίει κάθε φορά που φυσά ο Βοριάς και τα δάκρυα της γίνονται σταγόνες ρητίνης που στάζουν από τα κλαδιά της κάθε φθινόπωρο (Αραμπατζης, 1998, Μπάουμαν 1984). Ο Θεοφράστος στο έργο του «Πέρι Φυτών Ιστορία», ονομάζει ως αρσενική ελάτη την Κεφαλληνιακή «Ελάτη δ’ έστιν η μέν άρρην, η δε θήλεια, διαφοράν δ’ έχουσι τοις φύλλοις.Οξύτερα γάρ και κεντητικώτερα του άρρενος και επεστραμμένα μάλλον, δ’ ό και ουλότερον τη όψει φαίνεται το δενδρον όλον»

Οικολογική κατάσταση ως αποτέλεσμα ανθρωπογενών διαταραχών

Τα δάση της ελάτης έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη καταπίεση, λόγω της κακομεταχείρισης εκ μέρους του ανθρώπου, από τις εκχερσώσεις, τις λαθροϋλοτομίες, τις πυρκαγιές και την υπερβόσκηση (Ντάφης 1988)

Παραγωγική ικανότητα.

Ο κορμός της ελάτης μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε αρκετές δραστηριότητες όπως στην επιπλοποιία, στην οικοδομική ξυλομάζας και σε αρκετές περιοχές χρησιμοποιείται ως και χριστουγεννιάτικο δέντρο. Η παραγωγική ξύλου από τα δάση ελάτης κατατάσσεται δεύτερη στα κωνοφόρα και η ξυλεία της χρησιμοποιείται κυρίως για τεχνικό ξύλο, (85.000 m³/χρόνο)

Η εκπαιδευτική αξία

Τα δάση ελάτης είναι τα ωραίοτερα της χώρας μας. Η εκπαιδευτική αξία των δασών αυτών είναι μέτρια, άλλα προσφέρονται για περιπάτους και ημερήσιες εκδρομές.ιδανίκα για την δημιουργία κηπευτού δάσους.

Ερευνητική αξία

Πολλές ερευνητικές εργασίες έχουν γίνει όσο αφορά την μεταπυριτική διαχείριση της ελάτης, όπως και για τις ασθένειες της.

Δυνητική οικονομική εκμετάλλευση.

Η ρητίνη του δένδρου έχει φαρμακευτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται στην πρακτική ιατρική. Το μέλι ελάτης αποτελεί σημαντική πηγή εισοδήματος για τον Έλληνα μελισσοκόμο, αφού συμβάλει κατά 5%-10% στην συνολική ετήσια παραγωγή του μελιού στην Ελλάδα, οπου και μπορεί να αυξηθεί. Το μέλι ελάτης είναι από τις κατηγορίες ελληνικού μελιού με ιδιαίτερα καλή γεύση και χαρακτηριστική εμφάνιση, παράμετροι που το κάνουν να ξεχωρίζει. Επίσης και το αγριογιδο Rupicapra rupicapra, που ζεί σε αυτά τα δάση, μπορεί να αποτελέσει οικονομική εκμετάλλευση.

Επιστημονικά ονόματα σημαντικότερων ειδών Σχόλια για τα αντίστοιχα είδη
Boletus edulis Bull., 1782
Scilla nivalis Boiss., 1844
Cyclamen hederifolium Aiton, 1789
Abies cephalonica Loudon, 1838
Juniperus oxycedrus Linnaeus, 1753
Juniperus foetidissima Willd, 1806
Galium laconicum Boiss. & Heldr., 1846-1847
Epilobium angustifolium Linnaeus, 1753
Galium aparine Linnaeus, 1753
Symphytum ottomanum Friv., 1936
Potentilla micrantha Ramond ex DC., 1805
Vitis vinifera Linnaeus, 1753
Quercus petraea (Matt.) Liebl., 1784
Veronica chamaedrys Linnaeus, 1753
Veronica officinalis Linnaeus, 1753
Orthilia secunda (Linnaeus, 1753) House, 1921
Euphorbia amygdaloides Linnaeus, 1753
Poa nemoralis Linnaeus, 1753
Viola reichenbachiana Jordan ex Boreau, 1857
Dryopteris filix-mas (L.) Schott, 1834
Melica uniflora Retz., 1781
Campanula trachelium Linnaeus, 1753
Galium odoratum (Linnaeus, 1753) Scop., 1771
Mycelis muralis (Linnaeus, 1753) Dumort., 1827
Rubus hirtus Waldst. & Kit., 1803-1804
Luzula luzuloides (Lam.) Dandy & Wilmott, 1938
Ilex aquifolium Linnaeus, 1753
Helleborus cyclophyllus Boiss., 1867
Fraxinus ornus Linnaeus, 1753
Luzula forsteri (Sm.) DC., 1806
Clematis flammula Linnaeus, 1753
Rosa canina Linnaeus, 1753
Quercus pubescens Willd., 1805
Ostrya carpinifolia Scop., 1772
Quercus coccifera Linnaeus, 1753
Quercus frainetto Ten., 1813
Medicago lupulina Linnaeus, 1753
Epipactis subclausa Robatsch, 1988
Abies borisii-regis Mattf., 1925
Lathyrus venetus (Miller) Wohlf., 1892
Campanula spatulata Sibth. & Sm., 1806
Sanicula europaea Linnaeus, 1753
Campanula patula Linnaeus, 1753
Rupicapra rupicapra (Linnaeus, 1758)
Τοποθεσίες στις οποίες ο συγκεκριμένος τύπος βιοτόπου έχει καταγραφεί
Κωδικός περιοχής σύμφωνα με EUNIS Πηγή πληροφορίας Ελληνικός κωδικός Natura 2000 Όνομα περιοχής
A00040015 GR1240001 ΚΟΡΥΦΕΣ ΟΡΟΥΣ ΒΟΡΑΣ
A00010206 GR1330001 ΟΡΟΣ ΒΟΥΡΙΝΟ (ΜΕΣΙΑΝΟ ΝΕΡΟ)
A00040025-26 GR2130001 ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ ΒΙΚΟΥ ΑΩΟΥ
A00030004 GR2430001 Όρος Βελούχι (Τυμφρηστός)
A00040020 GR1320002 Κορυφές όρους Γράμμος
A00010208 GR1310003 ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ ΠΙΝΔΟΥ (ΒΑΛΙΑ ΚΑΛΝΤΑ) (ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ)
A00040024 GR2130002 Κορυφές όρους Σμόλικας
A00040028 GR2130006 Περιοχή Μετσόβου (Ανήλιο-Κατάρα)
A00040005 GR1260005 ΚΟΡΥΦΕΣ ΟΡΟΥΣ ΟΡΒΗΛΟΣ
A00040004 GR1140003 Περιοχή Ελατιά (Καρά Ντερέ) και γύρω κορυφές
A00010041 GR1440002 ΚΕΡΚΕΤΙΟ ΟΡΟΣ (ΚΟΖΙΑΚΑΣ)
A00040002 GR1120003 Όρος Χαϊντού, Όρος Κούλα και γύρω κορυφές
A00040009 GR1150012 Όρος Ιψάρι Θάσου
GR2130008 GR2130008 ΟΡΟΣ ΜΙΤΣΙΚΕΛΙ
GR1260004 GR1260004 ΚΟΡΥΦΕΣ ΟΡΟΥΣ ΜΕΝΟΙΚΙΟ-ΟΡΟΣ ΚΟΥΣΚΟΥΡΑΣ
GR1440001 GR1440001 Κοιλάδα Ασπροποτάμου
GR2450001 GR2450001 Βαρδούσια όρη